Ranking najlepszych gier planszowych na iPada

Przystępując do przygotowania kolejnego rankingu najlepszych gier planszowych na iPada zastanawiałem się, jakie przyjąć kryteria wyboru gier. Poszukiwania zaprowadziły mnie do serwisu Board Game Geek. Czy na jego podstawie możemy określić, które z gier są najlepsze z najlepszych?

Tworzenie rankingu można oprzeć na różnych cechach: najlepsza grafika, najwygodniejszy interfejs, najciekawsza mechanika, regrywalność, klasyka na tablecie, najlepsze gry dla początkujących… Jednak jakiegokolwiek kryterium bym nie przyjął, są one obarczone dużym ładunkiem subiektywności. Przygotowując kolejny ranking cyfrowych wersji gier planszowych postanowiłem spróbować znaleźć jakieś inne, bardziej obiektywne kryterium.

Potrzebowałem opinii grupy docelowej, jak najszerszego grona odbiorców. A te poszukiwania zaprowadziły mnie do serwisu znanego niemal każdemu planszoManiaKowi: BoardGameGeek.com

Board Game Geek

BoardGameGeek to prawdziwa kopalnia wiedzy o grach. Oprócz ogromnej bazy informacji o planszówkach (na dzień dzisiejszy ponad 80 000 dodanych tytułów), galerii zdjęć, newsów i innych informacji, dla wielu stanowi on wskazówkę, które tytuły warto poznać. Wszystko dzięki możliwości wystawiania oceny gier przez społeczność zarejestrowanych użytkowników, która liczy sobie około milion osób. Użyte algorytmy uwzględniają także różnice w liczbie wystawionych ocen dzięki czemu, przynajmniej pozornie, BGG staje się źródłem obiektywnej oceny społeczności graczy.

W praktyce nie do końca obiektywnym, gdyż wielu tzw. „niedzielnych” graczy nie czuje potrzeby zakładania konta na BGG a serwis jest anglojęzyczny, co sprawia, że trzeba brać pod uwagę pewną nadreprezentację tytułów, których grupą docelową są bardziej doświadczeni gracze oraz tych, które są silnie promowane na rynku amerykańskim.

BGG to platforma do oceny analogowych wersji gier. Istnieje także VideoGameGeek, jednak tam liczba wystawianych ocen jest zdecydowanie mniejsza i wydawałoby się doskonały ranking, w praktyce nie stanowi większej wartości.

Najlepsze z najlepszych

To właśnie na podstawie rankingu BGG postanowiłem stworzyć pierwszy ranking najlepszych(?) gier planszowych na iOS. Metodologia jest prosta: spośród 100 najlepszych gier wybrałem te, które są dostępne na tablety i/lub iPhone. Skoro mobilne wersje są przeniesieniem sprawdzonych na planszy rozwiązań na inne medium, ranking powinien wskazać nam te aplikacje, w które każdy planszoManiaK powinien zagrać.

TOP-10 gier planszowych

Spośród pierwszej dziesiątki tylko 2 tytuły doczekały się cyfrowych odpowiedników. Są to Puerto Rico i Agricola. Obie to dobrze przygotowane implementacje na urządzenia mobilne. Jednak jeżeli przyjrzeć się wszystkim tytułom z TOP-10, widać, że BGG to ranking tworzony przez „geeków”. Przykładem niech będą te tytuły, których wersje mobilne są zapowiedziane: Twilight Struggle oraz Through the Ages: A Story of Civilization. To planszówki, które jeżeli wreszcie doczekamy ich premiery, z całą pewnością nie trafią na tablety wszystkich miłośników gier bez prądu. Poziom ich złożoności może niektórych przytłoczyć. Ale zagorzałych planszoManiaKów pewnie ciężko będzie od nich oderwać.

Puerto Rico

Puerto Rico przez długi czas znajdowało się na pierwszym miejscu rankingu BGG. Choć gra ma już swoje lata, jej mechanika ciągle zaskakuje i przyciąga nowych miłośników planszówek. Wcielamy się w niej w rolę właściciela plantacji, który  może uprawiać zboże, kawę, cukier, tabakę i indygo a następnie wysyłać je za wielką wodę, by pomnażać swój dobytek. Oprócz tego inwestuje w budynki i… rywalizuje z innymi graczami. Bo w Puerto Rico bardzo ważnym jest obserwowanie poczynań przeciwników. Znajdziemy tutaj bardzo ciekawy mechanizm wyboru faz gry, który ukryty jest pod płaszczykiem ról. Gracz wybiera rolę a następnie każdy po kolei wykonuje akcje z nią związaną. Ten, który wybierał otrzymuje dodatkowo bonus przypisany do danej postaci. Brzmi to banalnie, ale w swojej prostocie dostarcza niesamowicie dużo możliwości. Puerto Rico to planszówkowy klasyk z 2002 roku, który zdaje się w ogóle nie starzeć.

Puerto Rico / fot. ravensburger-games.com

TOP-50

Miejsca od 11 do 50 to już zdecydowanie większy przekrój gier. Znajdziemy tutaj tytuły, które przypadną do gustu początkującym graczom (rewelacyjny Lords of Waterdeep),  zaawansowanym „eurosucharzystom” (Eclipse, Le Havre, Caylus, Dominant Species, Tigris & Euphrates, Suburbia) i fanom kooperacji (Pandemic).

Wśród nich jest także Dominion, którego wersja na urządzenia z systemem iOS została niestety wycofana z App Store, a której powrót, z całą pewnością ucieszyłby nie tylko autora niniejszego zestawienia. Podobno wersji na iPady i urządzenia z systemem Android mamy doczekać się jeszcze w tym roku. Są także inne tytuły na które przyjdzie nam szykować miejsce na tabletach: 15 listopada ukaże się Brass, a w bliżej nieokreślonej przyszłości ukazać się mają 7 Wonders i Zamki szalonego króla Ludwika.

Pandemic

Pandemic / fot. appManiaK.pl

Jedna z najpopularniejszych gier kooperacyjnych. W przypadku tego tytułu nie musicie obawiać się o słabe AI. W Pandemii wszyscy gracze grają przeciwko grze. Zatem poziom trudności aplikacji jest taki sam jak planszówki, a doświadczenie wielu osób pokazuje, że aby wygrać trzeba się wiele natrudzić. Kluczem do sukcesu jest odpowiednie wykorzystanie umiejętności postaci, którymi gramy, gdyż oprócz standardowych akcji, każda ma przypisaną akcje specjalną dostępną tylko jej. Aplikacja w pewnym stopniu niweluje znany w grach kooperacyjnych syndrom lidera – tutaj po prostu wcielamy się w każdą z wybranych ról. Od jakiegoś czasu testuję Pandemię i przyznać muszę, że niełatwo jest wynaleźć szczepionki na wszystkie rozprzestrzeniające się wirusy. Ta gra potrafi trzymać w napięciu!

TOP-100

Wreszcie ostatnia pięćdziesiątka. To m.in. trzy karcianki: Summoner Wars, Star Realms oraz Tichu. Dwie pierwsze można za darmo pobrać z App Store a jeżeli przypadną wam do gustu, możecie zainwestować w pełne wersje. A zapewniam, że warto. Są tutaj też trzy tytuły z serii Ticket to Ride, którą niemal w ciemno można polecać każdemu, kto chce poznać nowoczesne gry planszowe. Dalej bardzo przyjemny  Stone Age,  kościany Alien Frontiers,  Galaxy Trucker, według mnie jedna z najciekawszych cyfrowych premier ubiegłego roku. Nie można zapomnieć o grze Splendor, która pomimo ciekawej implementacji zawodzi brakiem możliwości rozgrywki online, którą dodanie twórcy zapowiadali jeszcze przed premierą. Wreszcie mniej znana polskim graczom strategia: Imperial. Jest też słynny Steam. Premiera tego tytułu na iPady zapowiadana jest na 9 listopada, a wersja na urządzenia z systemem Android ukazała się już w październiku.

Alien Frontiers

Alien Frontiers / fot. App Store

Kostki w grach planszowych od  kilku lat wracają do łask. I wiele z gier wykorzystuje je w naprawdę ciekawy sposób, daleki od beztroskiego rzucania tymi sześcianami jaki ma miejsce w takich tytułach jak Talisman: Magia i Miecz. Alien Frontiers przykuwa uwagę zarówno tematyką związaną z kolonizacją planety, jak i właśnie mechanikom  zarządzania w trakcie gry kostkami. Czeka nas powiększanie floty, przejmowanie kontroli nad terytoriami planety, odkrywanie technologii obcych. Dla fanów klimatu podboju kosmosu, pozycja obowiązkowa.

Sytuacja branży

Jedną z inspiracji do niniejszego zestawienia było dla mnie comiesięczne zestawienie dotyczące polskich ebooków przygotowywane przez portal ŚwiatCzytników.pl, który na podstawie rankingu najlepiej sprzedających się książek sprawdza, ile z nich ma wersje czytnikowe. Gdy prześledzimy go na przestrzeni lat otrzymujemy obraz rozwoju branży ebooków w Polsce.

Możliwe, że tak też zacznie dziać się z grami planszowymi. Wydawcy coraz częściej informują nas o przygotowywaniu cyfrowych wersji gier. Ciągle jest ich niewiele, jednak, co cieszy, zapowiedzi dotyczą zarówno starszych tytułów, które przeszły już do kanonu gier, jak i nowości.

Na dzień dzisiejszy 21 spośród 100 najlepszych gier w rankignu BGG doczekało się wersji mobilnych. Wiele z nich to naprawdę dobre implementacje. Warto także pamiętać, że nie każda planszówką nadaje się, by przenosić ją na tablety. Ciężko jest mi wyobrazić sobie np. Grę o tron, która wymaga wielu negocjacji podczas gry, w wersji cyfrowej. Jednak ciekaw jestem o ile ta liczba wzrośnie, gdy spojrzymy na ranking BGG dokładnie za rok…. Zresztą przymiarkę do tego eksperymentu zrobiłem już w czerwcu, kiedy to lista robiona na roboczo wykazała 20 tytułów.

Wymienione tutaj tytułu, w niektórych przypadkach dostępne są jedynie na urządzenia z systemem iOS. Niestety, choć jest coraz więcej e-planszówek na urządzenia z systemem Android, to posiadacze takowych, ciągle mogą narzekać na małą ich liczbę. Jeszcze gorzej ma się sytuacja w przypadku Windows Phone i tutaj obserwujemy najmniejsza dynamikę przyrostu.

Obiecująca jest prognoza na przyszłość. Aż w przypadku sześciu tytułów wiemy, że przygotowywane są cyfrowe odsłony gier, z czego niektóre ukażą się dosłownie na dniach. A to tylko pierwsza setka, dalej jest więcej takich gier, o czym pisaliśmy w zestawieniu oczekiwanych premier.

Ranking doskonały?

Już na pierwszy rzut oka widać, że nie jest to ranking doskonały. Myślę, że wielu czytelników bez zastanowienia jest w stanie podać tytuł, które powinny się w nim znaleźć. Carrcassonne, Sentinels of the Multiverse, BattleLore, Neuroshima Hex, Lost Cities… to tylko niektóre z nich. Zresztą sam ranking BGG uwzględnia różne kategorie gier, by pomóc graczom znajdywać tytuły wedle ich preferencji. Trzeba uwzględnić także jego dynamikę. Jeszcze niedawno, Small World, Ra, czy Carcassone były w TOP-100, jednak wraz z nowymi premierami sytuacja się zmienia.

Zaletą tego rankingu jest to, że każdy w nim znajdzie coś dla siebie. Dla osób, które nie miały styczności z grami planszowymi w ostatnich latach doskonałym wyborem będzie seria Ticket to Ride, Splendor i Stone Age. Naprawdę warto zainwestować w te aplikację gdyż są to zarówno ciekawe planszówki jak i bardzo dobre aplikacje. Osoby szukające bardzo wymagającej rozgrywki, na pewno zwrócą uwagę na Dominant Species, które niedawno doczekało się sporej aktualizacji i strategicznego 4X (eXplore, eXpand, eXploit, and eXterminate) jakim jest Eclipse. 

Jeżeli chcesz rozpocząć swoją przygodę z planszówkami na swoim iPadzie, przyjrzyj się rankigowi BGG. Trafisz tam na wskazówki, którymi tytułami warto się zainteresować. Zajrzyj także na dalsze pozycję, gdyż jest wśród nich wiele „perełek”. Twoim drogowskazem może być przygotowany przez nasz zespół wpis 10 planszówek najlepszych na start, czy też ranking, w którym wybraliśmy dla was implementacje planszówek, które weszły już do kanonu gier bez prądu.

A może macie pomysł na inny ranking obejmujący cyfrowe planszówki i karcianki?